Acil İnsani Yardımdan Kalkınma İşbirliğine Uzanan Türkiye'nin Somali Projeleri

II. İstanbul Somali Konferansında Somali’nin geleceği, ülkemizin bölgede yaptığı çalışmalar ve geçiş döneminin tamamlanması ile önümüzdeki ağustos ayından sonra Somali’de kurulacak yeni yönetim gündeme geldi. Somalili yetkililer konferansta yaptıkları konuşmalarda Türkiye’nin yardımlarından ve desteğinden söz etti. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, ülkede yaşanan sorunlar için barışı, kardeşliği; Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, kalkınma çalışmalarında koordinasyonun gerekliliğini vurguladı.

“Bir kardeş insanın omzu gibidir” atasözünü hatırlatan Başbakan Erdoğan, 2011 yılı Ağustos ayı itibari ile Somali’de yapılan proje ve faaliyetlere değindi.

Türkiye’nin Somali yardımları, acil insani yardımdan kalkınma işbirliğine uzanan bir süreci takip etti.

İşte Somali’de TİKA’nın koordinasyonunda yapılan çalışmalar:

Somali’de en çok görülen yabancılar listesinin birinci sırasında Türkler yer alıyor. Birçok uluslararası organizasyon Mogadişu Havaalanı yakınlarındaki Amisom üssünde çalışma yaparken, yaklaşık 200 Türk vatandaşı başkentte yaşıyor; inşaattan lojistiğe, acil yardım hizmetlerinden sağlığa kadar pek çok alanda projeler gerçekleştiriyor.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Ailesi ve Hükümet Yetkilileri İle Birlikte Somali’yi Ziyaret Etti

Ülkemizin Somali yardımları konusundaki çalışmalarının temeli 2010 yılına dayanıyor. 2010 yılı Mayıs ayında İstanbul’da BM Genel Sekreteri Banki-Moon’un katılımıyla gerçekleşen programa Türkiye ev sahipliği yaptı. Bu konferans, uluslararası kamuoyunun Somali’de yaşananlar karşısında harekete geçmesi için atılmış önemli bir adımdı. Daha sonra ülkemizin çağrısı ile 17 Ağustos 2011 tarihinde İslam İşbirliği Teşkilatı’nın bir araya gelmesinin ardından Somali’ye ulaştırılmak üzere 350 Milyon Dolarlık fon oluşturuldu.

İslam İşbirliği Teşkilatı toplantısından 2 gün sonra Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, son 20 yılda Afrika ülkelerinin yöneticileri dışında Somali’ye giden ilk lider olarak bölgeye ziyaret gerçekleştirdi. Türkiye’den Somali’ye yapılan üst düzey ziyaretler daha sonra da aralıklarla devam etti.

126.000 Kişinin Su İhtiyacı Karşılandı

Türklerin bölgede gerçekleştirdiği çalışmalar, Somali yardımlarının hızını arttırıyor. Ülkemiz yaptığı yardımlarla bir anlamda Somali’ye hayat veriyor. Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) ve DSİ işbirliğinde gerçekleştirilen sondaj çalışmalarının sonucunda ulaşılan su yaklaşık 126.000 kişinin ihtiyacını karşılıyor. Somalili çocuklar hayatlarında ilk defa suyun altında oynamanın zevkini yaşıyor, kadınlar sırtlarında bidon taşımaktan kurtuluyor. Artık Somali’de çeşmelerden hayat akıyor.

Mogadişu Havaalanı THY Tarafından Yapılacak Uçuş Seferlerine Başladı

Türkiye tarafından yaptırılan sahra hastanesindeki doktorlar günde ortalama 1.200 hastayı muayene ediyor. Poliklinikler haricinde ameliyathane, röntgen, laboratuar ve ecza deposunun bulunduğu hastanede, ülkemizden bölgeye gönderilen ilaçlar hastalara ücretsiz veriliyor. TİKA tarafından teknik altyapı çalışmaları yapılan Mogadişu Havaalanına Türk Hava Yolları (THY) haftada 2 kez uçuş seferleri yapmaya başladı. İstanbul-Mogadişu arasında yapılan seferlerle Somali yılalr sonra dünya ile bağlantı kurdu.

Somalili Öğrenciler Eğitim İçin Ülkemize Geldi

2011 yılı Ağustos ayından itibaren resmi ziyaretlerin, teknik inceleme ziyaretlerinin ve workshop toplantılarının yapıldığı Somali’de sağlık ve altyapı çalışmalarının ardından Somalili öğrenciler eğitim görmek üzere Türkiye’ye geldi. Karşılama töreninde Meryem isimli Somalili öğrenci “Kendimi bir rüyada hissediyorum” dedi. Türkiye’ye gelmekten duyduğu mutluluğu dile getiren Meryem, Somali’de annesini kaybettiğini ve ülkemizde eğitim görecek olmanın ona yeni bir kapı araladığını ifade etti. Öğrenciler, ülkemizdeki okullarda eğitim görmeye başladı.

2010 Yılı Başlayan Somali Yardımları

Dünya 2011 yılında Somali’de yaşanan açlık ve susuzluğa şahit oldu. Salgın hastalık tehlikesi başladı, 29.000’den fazla çocuk yaşamını yitirdi. Uluslararası yardım kuruluşları tarafından ‘çalışılması zor bir yer’ olarak tanımlanan ülkede yüz binlerce insan kendilerine uzanacak yardım elini bekledi. Türkiye’nin öncü olduğu kampanyalar, Somali konusunda uluslararası kamuoyunu harekete geçirdi. TİKA’nın koordinasyonunda yürütülen yardım kampanyalarının sonucunda Somali’de hayat iyileşme eğilimi gösterdi. Çocuk ölümleri azaldı, başkent Mogadişu’da kent hareketlilik kazandı. Somali’nin dış yardım ihtiyacı devam ediyor olmasına rağmen, açlık riski büyük oranda ortadan kalktı.

Çevre Düzenlemesinden, Havaalanına TİKA Projeleri

Toplanan Yardımların koordinasyonu Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ’ın başkanlığında, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA)’ya verildi. TİKA tarafından Somali’nin başkenti Mogadişu’ya Program Koordinasyon Ofisi açıldı. Şehirdeki çevre düzenlemesi, Mogadişu havaalanının teknik alt yapısının iyileştirilmesi çalışmaları TİKA’nın koordinasyonunda yapıldı.

Somalili Yaralılar Tedavi İçin Türkiye’ye Getirildi

Somali’de yaşanan bir patlamada ağır yaralanan 37 kişi yanlarındaki refakatçilerle birlikte TİKA’nın koordinasyonunda ülkemizde getirildi. Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi ile Yenimahalle Devlet Hastanesinde tedavi olan yaralılar, iyileşme süreçlerinin tamamlanmasının ardından ülkelerine geri döndü.

Somali Anayasa Binası TİKA Tarafından Onarıldı

15 Mayıs 2012 tarihinde Somali’nin Başkenti Mogadişu’da toplanacak olan Anayasa Kurucular Kurulunun binasını çok kısa sürede, yaklaşık 1 ay gibi, bir zaman diliminde gece-gündüz çalışarak Mogadişu Anayasa binası ve eklentilerinin tadilat ve terfrişatı tamamlanarak Somali yetkililere teslim edildi.

TİKA Heyeti Somaliland ve Putland’ı Ziyaret Etti

Proje ve faaliyetlerin yalnızca Mogadişu ile sınırlı kalmasını istemeyen ülkemiz, Somaliland ve Putland’da yaşayan Somalililer için çalışmalar başladı. 

Türk İşbirliği ve koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA)’nın koordinasyonunda bir heyet 17 Mart 2012 tarihinde bölgedeki ihtiyaçları ve eksiklikleri tespit etmek amacıyla Putland’a ziyaret gerçekleştirdi. Heyet Putland Cumhurbaşkanı Abdirahman Mohamed Faroole ve Sağlık Bakanı Ali Abdullahi Warsame ile görüştü. Yetkililer toplantının ardından Galkayo ve Garowe kentlerine gitti. TİKA’nın koordinasyonunda uçuşa hazırlanması öngörülen Galkayo havaalanında incelemelerde buluna yetkililer, Garowe’de bulunan hastane, okul ve hükümet binalarını ziyaret etti.

Somalili Doktorlar Türkiye’de Uzman Eğitimi Programına Katıldı

Somali-Türkiye Karşılıklı Tıp Eğitimi Projesi kapsamında Somalili doktorlar ve hemşireler sağlık alanında yapılan uzman eğitimleri için ülkemize geldi. Somalili doktorlar ve hemşireler 3 ay süresince Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi ile Şifa Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde eğitim programına katıldı. Proje ile doktorların ve hemşirelerin çeşitli branşlarda uzman eğitimi alması sağlandı.