Orman Zararlılarına Karşı Mücadelede Orta Amerika Ülkeleri ile Tecrübe Paylaşımı

Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA)’nın katkılarıyla orman zararlılarına karşı mücadelede Türkiye’nin tecrübesi Orta Amerika ülkelerine aktarılıyor.

Orta Amerika bölgesinde son on yıl içerisinde gözlemlenen iklim değişikliği ve El Nino Fenomeni sebebiyle bölgede uzun süreli kuraklık ve yüksek sıcaklıklar gözlemleniyor. Bunun sonucunda bölge ülke bitki örtülerinin yeteri kadar su alamaması ve güçsüz düşmesi sebebi ile güney çam böceği (Latince ismi: Dentroctonus Frontalis) adlı bir kabuk böceğinin yayılmasına sebep oldu. Bahse konu orman zararlısı bölge ülkelerinden Amerika, Meksika, Belize, Guatemala, El Salvador, Honduras ve Nikaragua’da ormanların ciddi anlamda zarar görmesine neden oluyor.

Güney çam böceği şu ana kadar Honduras’ta 525.000 hektarın (Ülkedeki toplam çam ormanlarının %28’i) üzerinde çam ağacına zarar vermiş durumda. Honduras Ulusal Orman Koruma ve Geliştirme, Korunan Alanlar ve Vahşi Yaşam Enstitüsü (ICF) tarafından güney çam böceği ile mücadele ve kontrol altına alma amacı ile bir eylem planı uygulamaya konuldu. Bahse konu eylem planı çerçevesinde olumsuz etkilenen ağaçların kesilmesi ve bırakılması yöntemi ile tampon bölgeler oluşturuldu. ICF tarafından 2013 yılından beri Dendroctonus Frontalis kabuk böceğine yönelik çeşitli yöntemler kullanılmasına rağmen tamamen kontrol altına alınamadı.

2016 yılı başında Meksika’da açılan TİKA Program Koordinasyon Ofisinin yapmış olduğu çalışmalar kapsamında bölge ülkelerinin yaşamış olduğu sıkıntı konusunda ülkemiz Orman ve Su İşleri Bakanlığı Orman Zararlıları ile Mücadele Dairesi Başkanlığı ile görüşüldü. Yapılan görüşmelerde Güney çam böceğinin Türkiye’de görülmediği fakat buna yakın olan Dentroctonus Micans türü orman zararlısının ladin ağaçlarına geçmişte zarar verdiği ifade edildi. Bahse konu orman zararlısı ile biyolojik mücadele kapsamında 1985 yılında ülkemizde laboratuvarlar kurularak Rhizophagus Grandis adlı faydalı böceğinin üretildiği ve ladin ormanlarımıza salınmak sureti ile Dentroctonus Micans adlı zararlı böcek ile etkili mücadelede başarı sağlandığı öğrenildi. Orman zararlıları ile biyolojik mücadele kapsamında ülkemiz yıllık 900.000 âdete kadar üretim yapabilen laboratuvarlara sahip olma özelliğini taşıyor.

Ülkemizin orman zararlılarına karşı biyolojik mücadele alanındaki tecrübelerinin aktarılması kapsamında 2016 yılı içerisinde Honduras ve Meksikalı uzmanlar Orman Genel Müdürlüğümüze bağlı Artvin ve Trabzon’da bulunan laboratuvarları ziyaret etmek sureti ile orman zararlılarına karşı biyolojik, mekanik ve biyoteknik çalışmaları yerinde inceleme fırsatı buldular. Bahse konu programın devamı niteliğinde ülkemizden Biyolog Yaşar Aksu başkanlığında bir grup uzman Honduras’ta etkilenen ormanları hem karadan hem de havadan tetkik etmek üzere bölgeye hareket etti. Yapılan saha çalışmaları kapsamında Olancho, La Esperanza, Gracias Lempira, Santa Rosa de Copan ve Camayagua bölgesindeki çam ormanları incelendi. Yapılan çalışmalar neticesinde Dentroctonus Frontalis orman zararlısına karşı biyolojik mücadele kapsamında 2 adet yırtıcı yararlı böcek türü (Rhizophagus SPP & Termochila SPP) tespit edildi. Honduraslı yetkililer Orta Amerika bölgesinde etkili olan ve en fazla kendilerini olumsuz etkileyen orman zararlısına karşı ülkemiz tarafından verilen samimi destekten dolayı ülkemize teşekkürlerini ifade ettiler.